در سال‌های اخیر، رباتیک نفت و گاز به عنوان یکی از پیشران‌های تحول دیجیتال در صنعت انرژی مطرح شده است. با افزایش نیاز به بهبود ایمنی، کارایی عملیاتی و کاهش هزینه‌ها، شرکتهای فعال در حوزه نفت و گاز به سرعت به سمت استفاده از راهکارهای رباتیک و هوشمند حرکت میکنند.
این فناوری‌ها نه‌تنها ریسک‌های انسانی را کاهش می‌دهند، بلکه امکان بازرسی، تعمیر و نگهداری تجهیزات را در محیط‌های دشوار و پرخطر فراهم می‌سازند. در این مقاله از طرف سایت ارشیا پترو صنعت خاورمیانه، به بررسی روند رشد بازار جهانی رباتیک نفت و گاز و معرفی ۱۰ شرکت و استارتاپ برتر این حوزه در سال ۲۰۲۵ می‌پردازیم تا چشم‌اندازی روشن از آینده این صنعت ارائه دهیم.
بازار جهانی رباتیک نفت و گاز تا سال ۲۰۳۴ به ۴.۱ میلیارد دلار خواهد رسید
انتظار می‌رود ارزش بازار جهانی رباتیک نفت و گاز تا سال ۲۰۳۴ با نرخ رشد سالانه مرکب ۹.۹ درصد، به رقم ۴.۱ میلیارد دلار برسد. این جهش عمدتاً به دلیل تلاش‌های مستمر صنعت برای ارتقای بهره‌وری عملیاتی، افزایش سطح ایمنی و کاهش هزینه‌ها اتفاق می‌افتد. ربات‌ها در تمامی بخش‌های زنجیره ارزش نفت و گاز از جمله اکتشاف، انتقال و پالایش نقش دارند؛ از جمله استفاده از وسایل زیرآبی برای بازرسی سازه‌های دریایی و بازوهای رباتیکی که تعمیرات و نگهداری را در محیط‌های پرخطر انجام می‌دهند.
شرکت های پیشرو مانند ABB، Schlumberger، Baker Hughes و Oceaneering در خط مقدم این تحول فناوری قرار دارند. این شرکتها در رباتیک پیشرفته سرمایهگذاری میکنند تا عملیات را بهینه کرده و مواجهه انسان با وظایف پرخطر را کاهش دهند.
در ادامه، فهرستی از شرکتهای فعال در حوزه رباتیک نفت و گاز ارائه شده که به مدیران صنعت، مدیران ارشد و مسئولان نوآوری کمک میکند تا تصمیمات آگاهانه بگیرند و در یک بخش پرهزینه و حساس به ایمنی با شرکای مناسب همکاری کنند.
معرفی ۱۰ شرکت رباتیک نفت و گاز در سال ۲۰۲۵
این امار با استفاده از پلتفرم کشف StartUs Insights که مبتنی بر دادههای کلان و هوش مصنوعی (AI) است و بیش از ۷ میلیون استارتاپ، ۲۰ هزار روند فناوری و ۱۵۰ میلیون پتنت، مقاله خبری و گزارش بازار را پوشش میدهد، ۷۴ استارتاپ رباتیک نفت و گاز را شناسایی کرده است.
بر اساس داده های ما، آمریکا و هند بیشترین فعالیت استارتاپی را دارند و پس از آنها کانادا قرار میگیرد. ۵ قطب برتر استارتاپی رباتیک در صنعت نفت و گاز عبارتند از:
- بوستون (آمریکا)
- چنای (هند)
- برلین (آلمان)
- دبی (امارات)
- هنگ کنگ (چین)
این شرکتها بر توسعه راهکارهایی مانند پلتفرم‌های رباتیک دیوارنورد، پهپادهای پیشرفته نقشه‌برداری، سامانه‌های بازرسی خودران و ربات‌های زیرآبی (زهپاد) متمرکز هستند.
۱. Pike Robotics (پلتفرم رباتیک دیوارنورد)
سال تأسیس: ۲۰۲۱
مکان: آستین، تگزاس (آمریکا)
کاربرد: بازرسی مخازن ذخیره سازی سقف شناور در صنعت انرژی
ویژگیها:
- بازرسی و سرکشی بدون نیاز به حضور انسان در فضاهای محدود
- جمعآوری داده های بلادرنگ و تصویربرداری با وضوح بالا
- کاهش هزینه های توقف مخزن و بهبود ایمنی
۲. EJJ Aeros (پهپادهای نقشه برداری)
سال تأسیس: ۲۰۲۲
مکان: چنای (هند)
کاربرد: جمع آوری داده های هوایی در صنایع نفت و گاز، انرژی و آب و برق
ویژگیها:
- استفاده از پهپادهای مجهز به دوربین ها و سنسورهای پیشرفته
- تحلیل بلادرنگ داده ها و نقشه برداری
۳. SpectX (بازرسی خودران و مدیریت دارایی)
سال تأسیس: ۲۰۲۱
مکان: دلفت (هلند)
سرمایه گذاری: ۶.۴ میلیون دلار از دولت هلند
ویژگی ها:
- استفاده از پهپادهای هماهنگ شده و هوش مصنوعی برای تشخیص نقص های ساختاری
- کاهش زمان بازرسی در مناطق صعب العبور
۴. UAS Engineering (سیستم های هوایی بدون سرنشین (UAS))
سال تأسیس: ۲۰۲۱
مکان: استانبول (ترکیه)
کاربرد: بازرسی فضاهای محدود در پالایشگاه ها
۵. AQUAAIRX (ربات های زیرآبی و دوزیست)
سال تأسیس: ۲۰۲۴
مکان: بنگلور (هند)
کاربرد: تعمیر و نگهداری زیر آب و سطح آب در سکوهای نفتی
۶. Alphaswift (پهپادهای بازرسی)
سال تأسیس: ۲۰۲۱
مکان: سلانگور (مالزی)
کاربرد: نقشه برداری، بررسی و عملیات نجات در صنایع نفت و گاز
حتماً بخوانید: 5 راهکار نوین برای افزایش برداشت نفت (EOR)
۷. Avikus (ناوبری تانکرهای نفتی)
سال تأسیس: ۲۰۲۱
مکان: سئول (کره جنوبی)
کاربرد: ناوبری خودران تانکرها با ترکیب یادگیری عمیق و هوش مصنوعی
۸. InViLab (تشخیص نشت نفت)
سال تأسیس: ۲۰۲۱
مکان: آنتورپ (بلژیک)
کاربرد: شناسایی نشت نفت با استفاده از پهپادهای مجهز به بینایی ماشین
۹. Eigenform Dynamics (ربات های مشارکتی)
سال تأسیس: ۲۰۲۲
مکان: پونه (هند)
کاربرد: کاهش خطرات انسانی در محیط های پرخطر مانند معادن و اکتشاف نفت
۱۰. ARCGine (گشتزنی خودران)
سال تأسیس: ۲۰۲۲
مکان: ژوهای (چین)
کاربرد: مدیریت ترافیک پهپادها برای نظارت و بازرسی زیرساخت ها
سوالات متداول
۱. چه چالش‌هایی در پیاده‌سازی رباتیک نفت و گاز در کشورهای در حال توسعه وجود دارد؟
در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، نبود زیرساخت‌های مناسب فناوری، هزینه‌های بالای سرمایهگذاری اولیه، کمبود نیروی انسانی متخصص و همچنین مقاومت در برابر پذیرش فناوری‌های نوین، از جمله موانع اصلی در مسیر استقرار رباتیک نفت و گاز به شمار می‌رود. افزون بر این، فقدان قوانین و استانداردهای جامع برای بهره‌گیری از ربات‌ها در صنعت انرژی، روند پذیرش این فناوری را با کندی مواجه می‌سازد.
۲. آینده شغلی برای متخصصان رباتیک نفت و گاز چگونه خواهد بود؟
با رشد پرشتاب بازار رباتیک نفت و گاز، نیاز به نیروهای متخصصی همچون مهندسان رباتیک، تحلیل‌گران داده، توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی و تکنسین‌های تعمیرات و نگهداری افزایش یافته است. این تحول، فرصت‌های شغلی تازه‌ای را به وجود آورده و لزوم یادگیری مهارت‌های جدید و به‌روزرسانی دانش فنی را برای فعالان این حوزه دوچندان کرده است.
۳. نقش هوش مصنوعی در پیشرفت رباتیک نفت و گاز چیست؟
هوش مصنوعی با تحلیل دادههای عظیم، به ربات‌ها کمک میکند تا تصمیم‌گیری‌های دقیق‌تری در بازرسی، پیش‌بینی خرابی تجهیزات و بهینه‌سازی فرآیندها داشته باشند. ترکیب رباتیک و AI باعث می‌شود عملیات به صورت خودران، سریع‌تر و با ریسک کمتر انجام شود و بهره‌وری کلی صنعت افزایش یابد.
۴. چگونه شرکتهای کوچک و متوسط می‌توانند از رباتیک نفت و گاز بهره‌مند شوند؟
شرکتهای کوچک و متوسط با استفاده از راهکارهای رباتیک مقیاس‌پذیر و خدمات مبتنی بر اشتراک یا اجاره، می‌توانند بدون نیاز به سرمایهگذاری سنگین، از مزایای رباتیک نفت و گاز بهره‌مند شوند. این رویکرد به آنها امکان میدهد تا ایمنی و کارایی عملیات خود را افزایش دهند و با رقابت‌پذیری بیشتری در بازار حضور یابند.
۵. چه روندهای نوظهوری در رباتیک نفت و گاز تا سال ۲۰۳۰ پیش‌بینی می‌شود؟
روندهایی مانند توسعه ربات‌های زیرآبی هوشمندتر، پهپادهای با قابلیت پرواز طولانی‌تر، استفاده گسترده‌تر از اینترنت اشیا (IoT) در رباتیک، و ادغام فناوری‌های واقعیت افزوده و مجازی برای آموزش و کنترل ربات‌ها، از مهم‌ترین نوآوری‌هایی هستند که تا سال ۲۰۳۰ انتظار می‌رود صنعت رباتیک نفت و گاز را متحول کنند.
حتماً بخوانید: هوش مصنوعی در نفت و گاز
سخن پایانی
با توجه به رشد چشمگیر بازار رباتیک نفت و گاز و ورود استارتاپ‌های نوآور به این عرصه، آینده صنعت انرژی بیش از پیش به فناوری‌های هوشمند و رباتیک وابسته خواهد بود. شرکتها و مدیران این حوزه باید با رصد دقیق روندهای فناوری و انتخاب شرکای مناسب، برای رقابت در بازار جهانی آماده شوند.
بهره‌گیری از راهکارهای رباتیک نه تنها موجب افزایش بهره‌وری و ایمنی می‌شود، بلکه مسیر جدیدی برای توسعه پایدار و کاهش هزینه‌ها در صنعت نفت و گاز فراهم می‌آورد. اکنون زمان آن فرا رسیده است که با شناخت بازیگران کلیدی و استارتاپ‌های پیشرو، گام‌های مؤثری در مسیر تحول دیجیتال این صنعت برداریم.
منبع: startus-insights
